ETHICS AND DOCUMENTARY

Jill Godmilow wrote about THE ACT OF KILLING here:

http://www.indiewire.com/article/killing-the-documentary-an-oscar-nominated-filmmaker-takes-issue-with-the-act-of-killing?page=1#articleHeaderPanel

 

อ่านสิ่งที่ Jill Godmilow เขียนถึง THE ACT OF KILLING แล้วก็น่าสนใจดีนะ แต่เราก็ยังชอบ THE ACT OF KILLING มากๆเหมือนเดิมแหละ คือเรารู้สึกว่า Jill Godmilow ตั้งกฎเกณฑ์นั่นนี่ขึ้นมาเองว่าหนังสารคดีที่ดีต้องเป็นยังไงบ้าง แต่เราไม่เห็นความจำเป็นที่ใครก็ตามจะต้องไปทำหนังตามกฎที่มึงตั้งขึ้นมา 555 คือถ้าหนังเรื่องไหนจะทำในสิ่งที่ตรงข้ามกับสิ่งที่ Jill Godmilow พยายามพร่ำสอนในบทความนี้ มันก็ไม่ผิดอะไรในความเห็นของเรา หรือเป็นความผิดแค่เพียงเล็กน้อยเท่านั้นในความเห็นของเรา แต่มันอาจจะผิดศีลธรรม, จรรยาบรรณ, หลักการแห่งความดีงามในสายตาของคนอื่นๆ มันก็เป็นสิทธิของคนอื่นๆที่จะตัดสินด้วยตัวเองแหละว่ามันผิดมากน้อยแค่ไหนในสายตาของแต่ละคน สรุปว่า เรารู้สึกว่า THE ACT OF KILLING ทำผิดกฎที่ Jill ตั้ง แต่ไม่ได้ทำผิดกฎที่ Jit ตั้ง (เราไม่เคยตั้งกฎแต่อย่างใดว่า หนังที่ดีจะต้อง educate คนดู, จริงใจกับผู้ให้สัมภาษณ์, ทำให้คนเลวสำนึกตัว, ต้องให้ข้อมูลทุกอย่างเพราะผู้ชมคงไม่มีปัญญาไปหาข้อมูลเองได้, etc.)

 

แต่เราก็ไม่ได้ให้ THE ACT OF KILLING ติดอันดับหนึ่งหนังสารคดีของเราในปีที่แล้วนะ เราให้ติดแค่อันดับ 5 สาเหตุสำคัญเป็นเพราะว่าเราอ่านบทความเกี่ยวกับหนังเรื่องนี้มาเยอะก่อนจะได้ดูจริงๆน่ะ แล้วพอได้ดูจริงๆ เราก็พบว่ามันไม่ได้มีอะไรมากไปกว่าสิ่งที่เราได้จินตนาการไปแล้วเรียบร้อยจากการอ่านบทความเหล่านั้น

 

กรณี controversial นี้ทำให้นึกถึงงานวิดีโอของอารยา ราษฎร์จำเริญสุขที่สัมภาษณ์หญิงบ้า 11 คน แล้วมีคนตั้งคำถามในเชิงที่ว่า หญิงบ้าเหล่านั้น “รู้ตัว” มากน้อยแค่ไหนว่าบทสัมภาษณ์ของตัวเองจะถูกเผยแพร่ต่อสาธารณชน มันเป็นการ exploit subject ที่ตัวเองถ่ายหรือเปล่า ซึ่งในความเห็นของเรานั้น เราไม่ได้มองว่าประเด็นนี้ทำให้ความชอบของเราที่มีต่องานวิดีโอชิ้นนี้ลดลงแต่อย่างใด เพราะเราไม่ได้ mind ตรงจุดนี้ (ในงานวิดีโอนี้ เราจะไม่รู้ชื่อของหญิงบ้า และหน้าของหญิงบ้าก็จะถูกทำให้เบลอจนมองไม่เห็นว่าเป็นใคร นอกจากนี้ งานวิดีโอนี้ไม่ได้ทำให้เรามองคนบ้าในแง่ดูถูกด้วย แต่ทำให้เรามองว่าคนบ้าหลายๆคนจริงๆแล้วมีส่วนคล้ายกับตัวเราเอง)

 

เรานึกถึงคำพูดของฟิล์มซิคด้วยที่ว่า ผู้กำกับบางคนจะทำหนังดีได้ ต้องใจร้ายพอสมควรกับ subject ที่ตัวเองถ่าย อย่างเช่นบางคนถ่ายคนพิการคลานตามถนน ก็ถ่ายไปเลย โดยไม่เข้าไปช่วยคนพิการคนนั้น แต่ผู้กำกับบางคนใจดีเกินไป พอเห็น subject ที่ตัวเองถ่ายเกิดความลำบาก ก็เข้าไปช่วยเหลือ ผลก็คือว่าหนังของผู้กำกับคนนั้นก็เลยออกมาไม่มีพลังมากเท่าที่ควร