BEFORE YOUR EYES – VIETNAM (1981, Harun Farocki, West Germany, 114min, A+30)

 

DOUBLE BILL FILM WISH LIST

 

ONE BATTLE AFTER ANOTHER (2025, Paul Thomas Anderson, A+30)

+ BEFORE YOUR EYES – VIETNAM (1981, Harun Farocki, West Germany, 114min, A+30)

 

ชีวิตนี้มีแต่การกราบ Farocki ตลอดไป 55555 เมื่อวานเราได้ดู BEFORE YOUR EYES – VIETNAM ที่โรงหนัง HOUSE SAMYAN แล้วเราก็กราบจอตลอดเวลา นี่น่าจะเป็นหนึ่งในหนังสงครามเวียดนามที่ “หนักที่สุด “ เท่าที่เราเคยดูมา และก็เฉกเช่นเดียวกันกับหนังของ Jean-Luc Godard นั่นก็คือหนังของ Godard + Farocki เต็มไปด้วยสิ่งที่เราไม่เข้าใจ แต่หนังของทั้งสองคนนี้เต็มไปด้วย IDEAS มากมายที่มันกระตุ้นให้เรานำไปคิดถึงสิ่งอื่น ๆ อะไรต่าง ๆ ได้อีกมากมายโดยที่ตัวผู้กำกับหนังไม่ได้ตั้งใจเลยแม้แต่น้อย และนั่นแหละคือ “ความสุขสุดยอด” ที่เราได้รับจากหนังของทั้งสองคนนี้

 

หนึ่งในสิ่งที่เราชอบสุดขีดใน BEFORE YOUR EYES – VIETNAM คือฉากที่ตัวละครพระเอกกับนางเอก วิเคราะห์ “ท่ากอดกันของคู่รัก” ซึ่งมันเป็นสิ่งที่เราพบเห็นจนชินตา แต่เราไม่เคยวิเคราะห์มันมาก่อน

 

และฉากนี้ก็ทำให้เราคิดถึงสิ่งต่าง ๆ อีกมากมายโดยที่ตัว Farocki เองไม่ได้ตั้งใจด้วย

 

1. ท่ากอดกันของคู่รักโดยปกติ คือท่าที่ “ทั้งสองฝ่ายหันหน้าเข้าหากัน และทั้งสองฝ่ายต่างก็หันหลังให้กับโลก”

 

คือท่านี้ทำให้เรารู้สึกว่า มันคือ “คู่รักชนชั้นกลาง ignorant” น่ะ 55555 คู่รักที่สนใจแต่ความรัก สนใจแต่ผัวเมียของตัวเอง และไม่สนใจปัญหาสังคม, ปัญหาการเมือง อะไรต่าง ๆ

 

2. ท่าที่ตัวละครในหนังบอกว่า “ดี แต่ทำได้ยาก” (ถ้าหากเราเข้าใจไม่ผิด) คือท่าที่คู่รักหันหลังชนกัน แล้วทั้งสองก็หันหน้าเข้าใส่โลก ทั้งสองต่างก็รับรู้โลกจากมุม  180 องศาต่อหน้าแต่ละคน และนำสิ่งที่ตัวเองรับรู้มาถ่ายทอดให้ผัวหรือเมียของตนเอง ทั้งสองคนจึงได้รับรู้โลกจากมุม 360 องศา

 

ซึ่งจริง ๆ แล้วท่านี้มันไม่ใช่ “ท่ากอดกัน” แต่อย่างใด 55555

 

ท่านี้ทำให้เรานึกถึง

 

2.1 คุณเหวง โตจิราการ กับคุณธิดา ถาวรเศรษฐ์

2.2 เสกสรรค์ กับ จิระนันท์

 

คือเป็นคู่รักที่แต่ละฝ่ายต่างก็เป็น activists กันทั้งคู่

 

3. ท่าที่ตัวละครบอกว่า “ดี” กว่าท่าในข้อ 1 ก็คือท่าที่คู่รักฝ่ายหนึ่งสวมกอดอีกฝ่ายหนึ่งจากทางด้านหลัง

 

ฝ่าย A หันหลังเข้าใส่โลก หันหน้าเข้าหาคู่รัก ส่วนฝ่าย B หันหลังให้คู่รัก และหันหน้าเข้าใส่โลก

 

ฝ่าย A คอย support ฝ่าย B ระวังหลังให้ฝ่าย B ส่วนฝ่าย B ก็ทำหน้าที่ต่อสู้กับโลก ทำหน้าที่เปลี่ยนแปลงสังคมต่อไป

 

คือฉากนี้ใน BEFORE YOUR EYES – VIETNAM ทำให้เรานึกถึงคู่ของ Bob กับ Perfidia ใน ONE BATTLE AFTER ANOTHER โดยไม่ได้ตั้งใจ เพราะเรารู้สึกว่า คู่ของ Bob กับ Perfidia ก็เหมือนสวมกอดกันในท่านี้ (แบบ symbolic นะ เพราะเราไม่ได้เห็นทั้งสองสวมกอดกันในท่านี้จริง ๆ ในหนัง ถ้าหากเราจำไม่ผิด) เพราะว่า Bob เหมือนเน้นทำหน้าที่เลี้ยงลูก เขาก็เลยเหมือนหันหลังให้กับโลก หันหน้าเข้าหา Perfidia คอย support Perfidia ส่วน Perfidia ก็ทำหน้าที่ต่อสู้กับโลก เปลี่ยนแปลงสังคมต่อไป โดยมี Bob คอยระวังหลังให้

 

พอเราได้ดูงาน retrospective ของ Harun Farocki ที่โรงหนัง HOUSE SAMYAN ในช่วงนี้ เราก็เลยกราบกรานมาก ๆ คือแค่ฉาก “การวิเคราะห์ท่าสวมกอดของคู่รัก” แค่ฉากเดียวใน BEFORE YOUR EYES – VIETNAM มันก็กระตุ้นให้เราคิดถึงอะไรต่ออะไรได้อีกมากมาย

 

I WORSHIP HARUN FAROCKI จริง ๆ

+++

 

ในที่สุดเราก็ได้ไปดู PARALLEL I-IV (2014, Harun Farocki, video installation, A+30) ที่สถาบันเกอเธ่ ในวันอังคารที่ 30 ก.ย.

 

ดูแล้วก็แอบนึกถึงตัวเอง 55555 เพราะว่าในงานวิดีโอชิ้นนี้ Farocki พยายามใช้ virtual camera ในการเจาะทะลุทะลวงผืนน้ำ, ผิวดิน และฐานอนุสาวรีย์ อะไรต่าง ๆ ในโลกของวิดีโอเกม

 

เราก็เลยนึกถึงตัวเองตอนที่ดูงาน A CONVERSATION WITH THE SUN (VR) by Apichatpong Weerasethakul ที่เราพยายามเดินเข้าไปในจู๋ยักษ์ในงาน VR นี้ เพราะเราอยากรู้ว่าเราจะเห็นอะไรบ้างข้างในจู๋ยักษ์ คือสิ่งที่กล้องของ Farocki พยายามทำในวิดีโอเกม ทำให้เรานึกถึงสิ่งที่ตัวเราเองพยายามทำในงาน VR ของพี่เจ้ยโดยไม่ได้ตั้งใจ ถึงแม้ว่าจุดประสงค์มันแตกต่างกันมาก ๆ ก็ตาม 55555

 

เสียดายที่ Farocki เสียชีวิตในปี 2014 ถ้าหากเขายังมีชีวิตอยู่ เขาคงได้สร้าง essay films เกี่ยวกับ

 

1. โลกของ VR

2. โลกของ TIKTOK

3. โลกของ AI-GENERATED IMAGES AND VIDEOS

4. โลกของ deepfake, การใช้แอปแต่งรูป และการยืนยันตัวตนโดยการสแกนใบหน้า

5. โลกของ fake news

6. โลกของ Google Earth

7. โลกของ camera drones and weaponized drones