I A PIXEL, WE THE PEOPLE: EPISODE 1 THIS IS NOT A FILM

 

I A PIXEL, WE THE PEOPLE: EPISODE 1 THIS IS NOT A FILM (2025, Chulayarnnon Siriphol, video installation, 60min, A+30)

 

ช่วงต้นของวิดีโอนี้เป็นหนังเรื่อง BIRTH OF GOLDEN SNAIL (2018, Chulayarnnon Siriphol, 20min) ที่เราเคยดูมาแล้วหลายรอบ 55555 แต่อีก 40 นาทีที่เหลือเป็นการตีแผ่ถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในงาน Thailand Biennale Krabi 2018 ซึ่งการนำ “เสียงวิจารณ์”, “ปัญหา” และ “ทัศนคติด้านลบของผู้คนต่าง ๆ ที่มีต่อภาพยนตร์ของเข้” มาทำเป็นภาพยนตร์แบบนี้นั้น เป็นสิ่งที่เข้เคยทำมาแล้วในหนังเรื่อง DANGER (DIRECTOR CUT) (2008, 14min)

 

เราชอบมาก ๆ ที่เข้มักจะนำ “เสียงวิจารณ์ด้านลบที่มีต่อภาพยนตร์” มาดัดแปลงสร้างเป็นหนังต่อได้ด้วย เพราะเสียงวิจารณ์เหล่านี้มักจะเต็มไปด้วยมุมมองที่เรานึกไม่ถึง หรือมุมมองที่อยู่นอกเหนือจากความสามารถที่ระบบตรรกะของเราจะทำความเข้าใจกับมันได้ การได้รับรู้ว่ามีคนที่คิดแบบนี้อยู่ในสังคมเดียวกับเราด้วย มันช่วยให้เราเข้าใจ “สังคม” มากยิ่งขึ้น เพราะสังคมเต็มไปด้วยผู้คนที่ใช้ระบบตรรกะคนละชุดกับเรา

 

สิ่งที่ THIS IS NOT A FILM และ DANGER (DIRECTOR CUT) มีเหมือนกัน ก็คือการผนวกรวมเอา “ทัศนคติด้านลบของผู้มีอำนาจ” ที่มีต่อภาพยนตร์ของเข้ เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของหนังด้วย แต่สิ่งที่หนังสองเรื่องนี้แตกต่างกัน ก็คือว่า นอกจาก ทัศนคติของ “ผู้มีอำนาจ” แล้ว THIS IS NOT A FILM ก็นำเสนอทัศนคติของประชาชนทั่วไปตาม FACEBOOK ด้วย ซึ่งสิ่งนี้เป็นสิ่งที่ไม่มีในหนังเรื่อง DANGER (DIRECTOR CUT)

 

และทัศนคติของประชาชนทั่วไปที่ถูกนำเสนอใน THIS IS NOT A FILM ก็เป็นอะไรที่น่าพรั่นพรึง น่าขนพองสยองเกล้ามาก ๆ รุนแรงมาก ๆ และมันก็ทำให้เราคิดถึงอะไรต่อมิอะไรที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับหนังเรื่องนี้โดยตรงด้วย

 

คือพอเราได้เห็นทัศนคติของประชาชนทั่วไปในหนังเรื่อง THIS IS NOT A FILM เราก็นึกไปถึงสิ่งที่เรามักพบเห็นในชีวิตประจำวันในช่วงหลายปีที่ผ่านมาน่ะ นั่นก็คือประเด็นที่ว่า INAPPROPRIATENESS หรือ “ความไม่เหมาะสม” ในสายตาของแต่ละคนนั้น มันเรียกได้ว่าเป็น “มายาคติ” หรือเปล่านะ (เราอาจจะใช้คำผิดก็ได้นะ) เพราะคนแต่ละคน ต่างก็ใช้เกณฑ์ต่างกัน มาตรวัดต่างกัน ในการบอกว่า สิ่งนี้เหมาะสม สิ่งนี้ไม่เหมาะสม การโพสท์รูปแบบนี้ลง facebook เป็นสิ่งไม่เหมาะสม การใช้คำแบบนี้เป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม การสะกดผิดเป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม, etc. สิ่งที่คนกลุ่ม A บอกว่า “ไม่เหมาะสม” อาจจะเป็นสิ่งที่คนกลุ่ม B บอกว่า “ไม่เห็นจะผิดอะไร” และอาจจะเป็นสิ่งที่คนกลุ่ม C บอกว่า “เหมาะสมที่สุด งดงามที่สุด” ก็ได้ ดังเช่นหนังของเข้ ที่เรามองว่า “เหมาะสมที่สุด งดงามที่สุด” แต่คนบางกลุ่มบอกว่า “ไม่เหมาะสม เลวร้าย”

 

คืออย่าว่าแต่คนต่างวัฒนธรรม ต่างศาสนา ต่างชาติกัน จะใช้เกณฑ์ INAPPROPRIATENESS ที่ไม่เหมือนกันเลย เราว่าแม้แต่คนไทยด้วยกัน คนรุ่นเดียวกัน คนเพศสภาพเดียวกันเอง แต่ละคนก็ใช้เกณฑ์ตัดสินว่า “อะไรเหมาะสม อะไรไม่เหมาะสม” แตกต่างกันไป

 

คือพอเราดู THIS IS NOT A FILM แล้ว เราก็นึกถึงประเด็นอย่างเช่น ตอนทศวรรษ 1990 เรามักจะได้เห็นดีเจคนไทยทางวิทยุบางคน พูดประณาม “หญิงสาวที่ใส่เสื้อเกาะอก สายเดี่ยว เดินในสยามสแควร์” อะไรทำนองนี้ เพราะดีเจเหล่านี้บอกว่า หญิงสาวเหล่านี้ทำในสิ่งที่ไม่เหมาะสม เราก็เลยเลิกฟังรายการวิทยุนั้นไปเลย เพราะเราฟังแล้วอารมณ์เสีย เราก็เลยไม่อยากฟังต่อ และมันก็ทำให้เราได้รับรู้ว่า เกณฑ์ตัดสิน inappropriateness ของคนแต่ละคนมันแตกต่างกันอย่างสุดขั้วมาก ๆ

 

และแม้แต่ในยุคปัจจุบัน เราก็มักจะได้เห็นหลาย ๆ คนใน facebook เขียนประณามสิ่งต่าง ๆ ว่า “ไม่เหมาะสม” ซึ่งสิ่งนั้นจริง ๆ แล้วก็ไม่ได้ผิดอะไรเลยในความเห็นของเรา 55555 ซึ่งเราก็ไม่เคยเข้าไปเถียงใครในเรื่องพวกนี้นะ เพราะเราคิดว่ามันเป็นสิทธิเสรีภาพของแต่ละคนที่จะคิดแตกต่างกับเรา

 

แต่มันมีช่วงแรก ๆ ที่พอเราได้เห็นข้อความแบบนี้ เราก็จะคิดว่า “เอ๊ะ เราคิดผิดหรือเปล่านะ สิ่งเหล่านั้นมันไม่เหมาะสมจริง ๆ หรือเปล่า”

 

และพอเราได้คิดพิจารณาแล้ว และเห็นว่า “มันเหมาะสมในสายตาของเรา” มันไม่ได้สร้างความเดือดร้อนให้กับใคร แต่มันไปขัดกับอะไรบางอย่างที่พวกมึงยึดถือกันเอง เราก็จะยังคงทำสิ่งนั้นต่อไป ถึงแม้มันจะไม่เหมาะสมในสายตาของคนอื่น ๆ ก็ตาม เพราะคน ๆ นั้นไม่ใช่สามีของเรา เราก็เลยไม่แคร์ กูจะทำในสิ่งที่กูคิดว่าเหมาะสมในสายตาของกูต่อไป และยิ่งพวกมึงไม่พอใจในสิ่งที่กูทำมากเท่าไหร่ กูก็ยิ่งมีความสุขมากเท่านั้นค่ะ จบ

I A PIXEL, WE THE PEOPLE: EPISODE 2 IN GOD WE TRUST (2025, Chulayarnnon Siriphol, video installation, 60min, A+30)

 

IN GOD WE TRUST ประกอบด้วยเนื้อหาหลาย ๆ ส่วนด้วยกัน โดยเนื้อหาส่วนหนึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้างพระเมรุมาศจำลองในช่วงปี 2016-2017 ถ้าหากเราเข้าใจไม่ผิด

 

เนื้อหาอีกส่วนหนึ่งคล้าย ๆ กับหนังเรื่อง  MYTH OF MODERNITY (2014, Chulayarnnon Siriphol, 16min)

 

แต่เนื้อหาส่วนที่เราชอบที่สุดในหนังเรื่องนี้ คือการพูดถึง “ลัทธิบูชามนุษย์ต่างดาว” ในไทย ซึ่งเราเข้าใจว่า footage ส่วนนี้น่าจะเป็นสารคดีนะ แต่มันก็ดูเหลือเชื่อมาก ๆ เพราะเราไม่เคยรู้ว่ามีลัทธิแบบนี้อยู่ในไทยด้วย คือมันดูเหลือเชื่อจนมันอาจจะเป็น mockumentary ก็ได้

 

ดูเนื้อหาตรงส่วนนี้แล้วนึกถึงหนังสารคดีของไทยที่พูดถึงลัทธิที่ใช้ “พลังจักรวาล” ในการรักษาโรค แต่เรานึกชื่อหนังเรื่องนี้ไม่ออก มีใครนึกออกบ้างว่ามันคือหนังเรื่องอะไร

 

ดูแล้วนึกถึงหนังเรื่อง THE MASTER (2012, Paul Thomas Anderson) และ LOURDES (2009, Jessica Hausner, Austria) ด้วย

 

EPISODE 1

https://web.facebook.com/jit.phokaew/posts/pfbid02nUeiK8ZCN6mKqCx4hbnxvNS94yu5Zgj9A1XUcuLsnbKYMaRGT3gcAh9uignPJabel

 

EPISODE 6-7

https://web.facebook.com/jit.phokaew/posts/pfbid0347RVB7m2TRQthZ9hjJAXfC9C7bBiu7jzTHycHjqDiEQCCm9B2AmZt5A2t2F4ziDwl