HE DAY I WILL NEVER FORGET

 

พอดู CHILDREN OF THE MIST (2021, Ha Le Diem, Vietnam, documentary, A+30) แล้วก็นึกถึงหนังสารคดีอีกเรื่องที่ชอบสุด ๆ ด้วย ซึ่งก็คือ THE DAY I WILL NEVER FORGET (2002, Kim Longinotto, A+30) ที่เป็นการสำรวจประเพณี “การขริบอวัยวะเพศหญิง” ในชุมชนชาวโซมาเลียใน Kenya หนังสารคดีเรื่องนี้เคยมาฉายที่โรงหนังในห้างเอ็มโพเรียมในเทศกาล Bangkok Film Festival ในปี 2004 และเป็นสารคดีที่หนักมาก ๆ เพราะชาวบ้านจำนวนมากยังคงบังคับให้ผู้หญิงขริบอวัยวะเพศอยู่ โดยอ้างว่ามันช่วยให้ผู้หญิงไม่ทำตัวสำส่อน และพอเราดู CHILDREN OF THE MIST แล้ว เราก็เลยย้อนกลับไปนึกถึงหนังเรื่องนี้ในหลาย ๆ จุด เพราะมันมีหลายอย่างที่พ้องกัน อย่างเช่น

 

1.ความเป็นเผด็จการในระดับครอบครัว พ่อแม่มักอ้างว่าตัวเองรักลูก ๆ ก็เลยบังคับให้ลูก ๆ ทำในสิ่งที่ลูก ๆ ไม่ต้องการ ราวกับว่าความรักลูกของพวกเขาคือการได้เห็นลูก ๆ ของตัวเองทุกข์ทรมาน

 

2.เด็กหญิงคนหนึ่งใน THE DAY I WILL NEVER FORGET ลุกขึ้นตบกับประเพณีหีแตกนี้ ด้วยการหนีออกจากบ้านไปเลย และนำเรื่องขึ้นฟ้องศาล ซึ่งก็ทำให้เรานึกถึง subject ของ CHILDREN OF THE MIST ที่กล้าจะพูดว่า “ไม่” เช่นเดียวกัน

 

3.กล้องที่ “look into hell with unblinking eye” ซึ่งในกรณีของหนังเรื่องนี้ คือการที่กล้องไปถ่ายทำการขริบอวัยวะเพศหญิงในครอบครัวนึง ซึ่งเด็กหญิงที่ถูกขริบนี้ก็เจ็บปวดทุกข์ทรมานอย่างแสนสาหัสต่อหน้ากล้อง

 

4.ทั้ง CHILDEN OF THE MIST และ THE DAY I WILL NEVER FORGET ต่างก็นำไปสู่คำถามที่ว่า “ใครเป็นคนกำหนดประเพณี”, “พวกเขากำหนดมันขึ้นมาเพื่อกดขี่ใคร” และ “แล้วทำไมกูต้องทำตามที่พวกมึงกำหนด”

 

5.หนังทั้งสองเรื่องนี้ทำให้เรานึกถึง “แบม” กับ “ตะวัน” ด้วย