THE LOWER DEPTHS (1957, Akira Kurosawa, Japan, A+30)

THE LOWER DEPTHS (1957, Akira Kurosawa, Japan, A+30)

1.ชอบสุดๆเลย เพราะเราชอบหนังที่มีตัวประกอบหลายๆตัวและตัวประกอบแต่ละตัวมีความเป็นมนุษย์ แทนที่จะมีบทบาทเป็นเพียงแค่ตัวประกอบเพื่อทำหน้าที่อะไรบางอย่างที่คอยช่วยเสริมตัวละครพระเอกนางเอกเท่านั้น (อย่างเช่น การทำหน้าที่เป็น “เพื่อนพระเอก”, “ตัวตลก”, “คนใช้” อะไรทำนองนี้)  และเราว่าหนังเรื่องนี้มันออกมาในทางนั้น และจริงๆแล้วมันเข้าใกล้ความเป็นหนังของ Robert Altman มากๆเลยด้วย ในแง่หนังที่เต็มไปด้วยตัวละครหลายๆตัวที่ไม่ได้เกิดมาเพื่อเป็น “ตัวรอง” ให้กับใครเหมือนๆกัน ตัวละครประกอบทุกๆตัวต่างก็มีอดีตเป็นของตัวเอง มีปัญหาชีวิตของตัวเอง และมีปมในใจของตัวเองที่ไม่ซ้ำกัน

2.ถึงแม้หนังเรื่องนี้จะนำแสดงโดย Toshiro Mifune แต่สิ่งที่ดีมากๆก็คือตัวละครของเขามีบทบาทแค่ 50% ของเรื่องได้มั้ง ในขณะที่ในหนังทั่วๆไป ตัวละครพระเอกแบบนี้มันจะมีบทบาทมากกว่านี้

3.อีกปัจจัยที่ทำให้เราชอบหนังเรื่องนี้มากๆคือการที่ตัวละครหญิงแต่ละตัวในเรื่องนี้มันแรงดี โดยเฉพาะตัว landlady (Isuzu Yamada) ที่เงี่ยนพระเอกมากๆ และพยายามเสยหีใส่พระเอกตลอดเวลา เราว่าตัวละครตัวนี้มันเป็นเหมือนตัวแทนของเราในการระบายความเงี่ยนที่มีต่อพระเอก 555, ตัวน้องสาวของ landlady ตอนแรกก็ดูเรียบร้อยดี แต่ตอนหลังก็ปรากฏว่าเธอมีความแรงในแบบของเธอเอง นอกจากนี้ ยังมีตัวละครหญิงอีกคนที่เล่าเรื่องตำนานรักของตัวเองตลอดเวลา แต่ไม่มีใครรู้ว่ามันเป็นเรื่องจริงหรือเปล่า และตัวละครหญิงอีกคนที่ป่วยหนัก จะตายมิตายแหล่อยู่ตลอดเวลา

4.เราว่าหนังเรื่องนี้ดัดแปลงเป็นละครเวทีได้สบายเลย เพราะมันมีแค่สองฉากเท่านั้น เราว่าบทหนังเรื่องนี้ดีมากๆด้วยแหละ คือหนังใช้แค่สองฉาก และตัวละครสลับกันเดินเข้าเดินออกจากฉาก แต่แค่นั้นก็เล่าเรื่องได้อย่างทรงพลังสุดๆแล้ว

5.จัดเป็นหนังของ Akira Kurosawa ที่ชอบมากที่สุดเรื่องนึงนะ โดยปกติแล้วเราจะไม่ค่อยอยากดูหนังของเขาเท่าไหร่ เพราะเรารู้สึกว่าหนังของเขามันมีความ grand หรือ “ความยิ่งใหญ่” อะไรบางอย่างที่ไม่เข้าทางเรา หรือจริงๆแล้วหนังของเขาที่ไม่ grand ก็ไม่เข้าทางเราอยู่ดี (อย่างเช่นหนังพวก DRUNKEN ANGEL (1948), SCANDAL (1950), THE QUIET DUEL (1949)) แต่เราพบว่า THE LOWER DEPTHS มันเข้าทางเรามากๆ เพราะถึงแม้มันจะเป็นหนังพีเรียดย้อนยุค แต่มันก็ไม่ได้ใช้ฉากหลังที่ยิ่งใหญ่ มันพูดถึงกลุ่มคนจนๆกลุ่มนึงที่อาศัยอยู่ในห้องเดียวกัน และหนังก็ใช้สองฉากเท่านั้น และตัวละครคนจนกลุ่มนี้ก็ไม่มีใครทำตัวเป็น “ฮีโร่” ในแบบที่เราหมั่นไส้ แต่ทุกคนต่างก็ทำตัวเป็นมนุษย์ปุถุชนธรรมดาที่ล้วนก็มีจุดอ่อนหรือข้อเสียร้ายแรงในตัวเอง

6.หนังสร้างจากบทละครเวทีของ Maxim Gorky เราไม่รู้เหมือนกันว่าตัวหนังมันแตกต่างจากตัวบทประพันธ์ดั้งเดิมมากน้อยแค่ไหน แต่เรารู้สึกว่ามันดัดแปลงออกมาได้ดีสุดๆ

แต่เรายังไม่ได้ดูหนังเรื่อง THE LOWER DEPTHS (1936, Jean Renoir) กับ THE LOWER DEPTHS (2014, Vladimir Kott, Russia) ที่สร้างจากบทละครเดียวกันนะ ถ้าได้ดู เราอาจจะเทียบได้ว่าเวอร์ชั่นไหนมันต่างกันยังไงบ้าง

แต่เราอ่านเรื่องย่อของเวอร์ชั่นปี 2014 ใน imdb.com แล้วพบว่า เหมือนมันเน้นคนละจุดกับเวอร์ชั่นของ Kurosawa น่ะ ซึ่งมันน่าสนใจดี เพราะเรื่องย่อของเวอร์ชั่นปี 2014 บอกว่า มันเน้นไปที่ตัวละครที่เป็น pilgrim ที่เพิ่งโผล่เข้ามาในเรื่อง และทำหน้าที่ปลอบโยนตัวละครตัวอื่นๆ แต่ในเวอร์ชั่นของ Kurosawa นั้น ตัวละคร pilgrim เหมือนมีบทบาทเป็นเพียงแค่ตัวประกอบตัวนึงเท่านั้น ในขณะที่บทหนักไปตกอยู่ที่ตัวละครหัวขโมยที่แสดงโดย Toshiro Mifune แทน มันก็เลยน่าสนใจดีที่ภาพยนตร์แต่ละเวอร์ชั่นที่ดัดแปลงมาจากบทละครเวทีเดียวกันนี้ เราสามารถเปลี่ยน “ตัวละครเอก” ได้ตามต้องการ ขึ้นอยู่กับว่าเราอยากให้น้ำหนักกับตัวละครตัวไหนในบรรดาตัวละครมากมายในเรื่อง